Renta wdowia to nowe świadczenie emerytalno-rentowe, które wejdzie w życie w 2025 roku. Umożliwia łączenie własnej emerytury lub renty z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. W tym przewodniku postaraliśmy się zebrać najważniejsze informacje oraz praktyczne przykłady, które pomogą w zrozumieniu zasad jej przyznawania, wysokości świadczenia oraz terminów składania wniosków.

---

Na czym polega renta wdowia?

Od 1 stycznia 2025 roku wdowy i wdowcy mogą składać wnioski o rentę wdowią, czyli możliwość pobierania swojego świadczenia emerytalnego lub rentowego w połączeniu z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Zasady wypłaty są następujące:

• Jedno ze świadczeń jest wypłacane w całości (100%)
• Drugie świadczenie w części równej 15%
• Od 2027 roku drugi komponent wzrośnie do 25%, co zwiększy wysokość dodatku do podstawowego świadczenia.

To oznacza, że świadczeniobiorcy mogą otrzymać większe wsparcie finansowe, jednak łączna suma świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury (5636,73 zł do 1 marca 2025 r.). Wypłaty renty wdowiej rozpoczną się od 1 lipca 2025 roku. Osoby, które złożą wniosek do 31 lipca 2025 r., otrzymają rentę od pierwszego możliwego miesiąca.

---

Podstawowe zasady obliczeń

Renta rodzinna dla jednej osoby wynosi 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu (np. emerytury lub renty).

Do renty wdowiej przyjmuje się:

✔ 100% własnego świadczenia (np. emerytury) + 15% renty rodzinnej

LUB

✔ 100% renty rodzinnej + 15% własnego świadczenia

Przykład:

Zmarły małżonek miał emeryturę 3000 zł. Renta rodzinna po nim wynosi 85% tej kwoty, czyli 2550 zł. Wdowa ma własną emeryturę 2500 zł.

Możliwe warianty renty wdowiej:

• 100% własnej emerytury (2500 zł) + 15% renty rodzinnej (382,50 zł) = 2882,50 zł
• 100% renty rodzinnej (2550 zł) + 15% własnej emerytury (375 zł) = 2925 zł

Wartość renty rodzinnej może być niższa od pierwotnego świadczenia zmarłego, ponieważ stanowi 85%, 90% lub 95% jego kwoty w zależności od liczby uprawnionych.

Renta wdowia a wysokość emerytury rolniczej

Nie każda renta wdowia będzie korzystniejsza niż dotychczas pobierane świadczenia. Warto dokładnie sprawdzić, jak zostaną przeliczone świadczenia w zależności od wyboru wariantu.

Przykład:

Pani Anna pobiera rentę rolniczą, podczas gdy jej zmarły mąż otrzymywał emeryturę rolniczą w wyższej wysokości. W związku z tym, po śmierci męża, jej renta wdowia zostanie wyliczona na podstawie:

• 100% renty rodzinnej, ustalonej na poziomie 85% emerytury podstawowej + 50% części składkowej świadczenia przysługującego mężowi oraz 15% jej własnej renty, lub
• 100% jej własnej renty oraz 15% renty rodzinnej.

W przypadku, gdy renta wdowia okaże się mniej korzystna niż dotychczasowy zbieg świadczeń, warto dokładnie przeanalizować dostępne opcje i skonsultować się z odpowiednim organem rentowym.

Czy warto składać wniosek o rentę wdowią w każdym przypadku?

Nie zawsze renta wdowia będzie korzystniejsza niż dotychczas pobierane świadczenia. Przykładem może być sytuacja, gdy senior już pobiera własną emeryturę w połączeniu z rentą rodzinną w innym układzie.

Przykład:

Pan Jan, 92-letni wdowiec, od 10 lat pobiera emeryturę rolniczą w pełnej wysokości (100%) oraz rentę rodzinną po zmarłej żonie w części równej 50%. W jego przypadku zgłoszenie wniosku o rentę wdowią oznaczałoby przeliczenie świadczeń według nowych zasad, czyli:

100% jednego świadczenia (np. emerytury rolniczej) + 15% drugiego (renty rodzinnej),

lub odwrotnie: 100% renty rodzinnej + 15% emerytury rolniczej.

Ostatecznie może się okazać, że wyliczona renta wdowia będzie niższa od dotychczas otrzymywanych świadczeń. Seniorzy, którzy pobierają już rentę rodzinną w wysokości 50%, powinni dokładnie sprawdzić, czy zmiana na rentę wdowią będzie dla nich korzystna.

---

Jak złożyć wniosek o rentę wdowią?

📌 Termin składania wniosków: Można składać od 1 stycznia 2025 roku
📌 Gdzie złożyć wniosek? W odpowiednim organie rentowym (ZUS, KRUS, WBE, ZER-MSWiA, BESW)
📌 Dokumenty: Jeśli senior pobiera emeryturę i rentę rodzinną, ZUS/KRUS mają już potrzebne dokumenty. W razie potrzeby urząd może poprosić o dodatkowe zaświadczenia.

Sposoby składania wniosku:

✔ Osobiście w placówce ZUS lub KRUS
✔ Przesyłką pocztową
✔ Elektronicznie przez ePUAP

Nie ma konieczności osobistego składania dokumentów – wniosek może przekazać inna osoba bez pełnomocnictwa. Po złożeniu wniosku ZUS lub KRUS rozpatruje go w ciągu kilku tygodni i informuje seniora o decyzji.

ZUS odnotował już ponad 592 tys. wniosków o rentę wdowią, co pokazuje duże zainteresowanie tym świadczeniem.

---

Podsumowanie

Nowe przepisy dotyczące renty wdowiej to szansa na poprawę sytuacji finansowej seniorów, którzy stracili współmałżonka. Kluczowe jest spełnienie warunków wiekowych oraz wspólności małżeńskiej, a także świadomy wybór korzystniejszego wariantu wypłaty. Osoby zainteresowane rentą wdowią mogą składać wnioski już od stycznia 2025 roku, a pierwsze wypłaty rozpoczną się w lipcu 2025.